Çölyak hastalığı genetik bir hastalık olup ince bağırsakta bulunan villusların glutenli besinlere gösterilen alerji ile zarar görerek yok olması durumudur. Glutenin etken maddesi gliadin içeren tahıllardan arpa, çavdar, buğday ve yulaf gibi besinlerin tüketilmesiyle hastalık oluşumu gözlenir. Glutenli besinlere villusların alerji göstermesi olarak tarif etmiş olsak da aslında bağışıklık sisteminin reaksiyon göstermesi nedeniyle otoimmün bir rahatsızlıktır. Glutenli besinlere reaksiyon gösteren bağışıklık sistemi antikor üreterek mücadele eder. Bu mücadele ince bağırsak mukozasındaki villus çıkıntılarına zarar vererek yok eder. Bu durum bağırsak yüz ölçümünde azalmaya neden olacağından besinlerin emiliminde güçlük yaşanır. Hastalık çoğunlukla genetik faktörlerin etkisiyle ortaya çıksa da çevresel faktörlerinde etkisi mevcuttur.
Çölyak hastalığı kalıtımsal bir hastalık olup glutenli besinler hastalığı ortaya çıkarır.
Çölyak hastalığı belirtileri
- Dışkının açık renkli ve kötü kokulu olması
- Karın bölgesinde şişkinlik ve ağrı
- Vücutta dengesini sağlamakta güçlük
- A vitamini eksikliğine bağlı gece körlüğü
- Demir azlığının oluşturduğu kansızlık
- Ağız içinde yara oluşumu
- Diş minelerinde aşınma
- Dişlerde çürüme
- Diyabet rahatsızlığı
- Eklemlerde ve kemiklerde ağrı şikayetleri
- Deride kalınlaşma (özellikle el üstünde)
- Menstrüasyon bozuklukları
- İnfertilite sorunları
- Depresyon
- Tiroid yetmezliği
- Uzun süren ishal
- Gaz şikayetleri
- Yoğun baş ağrısı şikayetleri
- Ağızda koku oluşumu ve kuruluk hissi
- Böbrek taşı oluşumu
- İdrar yolu enfeksiyonların sık sık tekrarlaması
- Prostat enfeksiyonları
- Karaciğerin fonksiyon testlerinde yükselme
- Ciltte kaşınmayla beraber görülen döküntüler
- Elde ve ayakta uyuşukluk hissi
- Kemik erimesi
- Gelişim geriliği
- Öğrenmede zorluk
- Davranış bozuklukları
Çölyak hastalığının tedavisi
Glutenli gıda maddeleriyle beslenildiğinde ortaya çıkan bir hastalık olduğundan buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllı gıdalardan uzak durmak tek tedavisidir. Sadece tahıl ürünleriyle sınırlı kalmayan gluten bisküvü, hazır çorbalar veya çikolatalar gibi işlenmiş gıdalarda dahi bulunabildiğinden dolayı tüketmeden önce gluten varlığı kontrol edilmelidir. Gluten diyetiyle beraber şikayetlerde hızla azalma görülecektir. Beslenme alışkanlıklardan vazgeçmenin zor olması nedeniyle glutensiz beslenmeye başlanmadan önce çölyak hastalığı tanısı konulmalıdır.
Çölyak hastalığının tanısı
Çölyak hastalığının belirti ve şikayetleri görüldüğünde uzman hekiminizin danışacağı ilk yol laboratuvar testleridir. Bu testlerin olumsuz neticelenmesiyle kesin tanı konuşması için biyopsi gerekecektir. Çölyak hastalığının tanısı için istenen testler şunlardır.
- Anti Endomisyum IgA Antikoru
- Anti Endomisyum IgG Antikoru
- Anti Gliadin IgA Antikoru
- Anti Gliadin IgG Antikoru
- Anti Transglutaminaz IgA Antikoru
- Anti Transglutaminaz IgG Antikoru
Hekiminiz ihtiyaç duyduğunda panel olarak tamamını isteyebileceği gibi tek bir test talebinde de bulunabilir. Çölyak paneli hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.